Prof.Dr.Tekin ÇOLAKOĞLU – Türkiye Oryantiring Fedarasyonu Başkanı
Kıymetli başkanım sizi tanıyabilir miyiz?
1970 yılında Elbistan’da doğdum. İlk ve orta ve lise öğrenimini Elbistan’da tamamladım. Orta ve Lise öğrenimi sırasında futbol ve voleybol oynadım. Elbistan Endüstri Meslek Lisesinden 1988 yılında mezun oldum.
1992 yılında Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümünü kazandım. 1996 yılında mezun oldum, aynı yıl yüksek lisansa başladım ve 2000 yılında tamamladım. 1998 yılında Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulunda Araştırma Görevlisi olarak göreve başladım. 2000 yılında doktora programına başladım. 2004 yılında Doktora programını başarı ile tamamladım. 2006 yılında öğretim görevlisi, 2007 yılında Yrd. Doç. Dr. olarak atandım. 2014 yılı Ocak ayında Doçent ünvanını almaya hak kazanarak Spor Yöneticiliği Bölümü Başkan Yardımcılığı görevi de yaptım. 2010 yılında ise, Barcelona Ekonomi Üniversitesinde Spor Hukuku eğitimi aldım.
Türkiye Oryantiring Federasyonu Sponsorluk Kurul Başkanlığı, Türkiye Oryantiring Federasyonu Üniversiteler Ar-Ge Kurulu Üyeliği, Üniversite Sporları Federasyonu Oryantiring Teknik Kurul Üyeliği, Gazi Üniversitesi Doğa Sporları ve Arama Kurtarma Merkezi Başkan Yardımcılığı ve Oryantiring Birim Sorumluluğu, Gazi Üniversitesi Oryantiring Takımı Sorumlusu, Türkiye Çim Hokeyi Federasyonu Asbaşkanlığı, Türkiye Masa Tenisi Federasyonu Organizasyon Kurulu Üyeliği, Spor Yöneticileri ve Spor Kulübü Derneği Kurucu Yönetim Kurulu Üyeliği, Keçiören Belediye Spor Kulübü Yönetim Kurulu Üyeliği, Gazi Üniversitesi Spor Kulübü Yönetim Kurulu Üyeliği, Spor Bilimleri Derneği Üyeliği, görevlerinde bulundum ve bu görevlerin bir kısmı halen de devam etmektedir. 11 Kasım 2012 tarihinde Ankara’da yapılan 3. Genel Kurulu’nda Türkiye Oryantiring Federasyonu Başkanı seçildim ve bu görevi 2016 yılındaki Genel Kurul’a kadar sürdürdükten sonra 30 Ekim 2021’de Ankara’da yapılan 5. Olağan Genel Kurulu’nda yeniden başkan olarak seçildim. 2020 Mart ayında Profesör ünvanını aldım. Evliyim ve üç çocuk babasıyım.
Oryantiring; spor dalları içinde yükselen bir trende sahip, okuyucularımızı oryantiring hakkında bilgilendirebilir misiniz?
Oryantiring (Koşarak, bisikletle, kayakla hedef bulma) her türlü arazide yapılabilen, katılımcıların hedef noktalarını harita ve pusula yardımı ile en kısa zamanda ziyaret etmeye çalıştığı bir doğa sporu ve canlı strateji oyunudur.
Koşarken, kayarken veya bisiklet kullanırken; düşünebilmek, kaybolmadan ilerlemek, araziyi iyi okuyabilmek, haritayı üç boyutlu düşünmek gibi farklı stratejilerin oluşturulduğu bir spordur.
Bir doğa sporu olarak yediden yetmişe kadar her kesime hitap eden Oryantiring, ayrıca bütün ailenin birlikte yapabileceği bir aile sporudur.
Oryantiring branşını benzer spor ve faaliyetlerden ayıran en önemli unsur işaretlenmiş bir parkurun olmasıdır. Bulunulan yerden gidilecek yere ulaşmak için her sporcuya göre değişen sonsuz sayıda farklı seçenek bulunmaktadır.
Sporcuların hem kendi özelliklerini, hem diğer sporcuları, hem de içinde bulundukları arazinin özelliklerini dikkate alarak en doğru kararı en kısa süre içinde vermeleri, bir başka ifade ile atletik kapasitelerine ek olarak mutlaka zihin yeteneklerini kullanmaları gerekmektedir. Oryantiring sporunun bu özelliği yarışmacılar arasındaki fiziksel özellik farkını ortadan kaldırmakta, yarışmanın başında neredeyse tüm sporcuları eşit hale getirmektedir.
Oryantiring, açık havada, her mevsim her koşulda, hem doğada, açık arazide hem de meskûn mahal yani kent içinde yapılabilen bir spor dalıdır. Sporcular, önceden yerleştirilmiş hedefleri, kendilerine verilen harita yardımıyla en kısa sürede bulup parkuru tamamlamak için yarışır. Elbette bir rekabet vardır ama dostluk ve sportmenlik ön plandadır.
Kısacası; çocuklarımızın, gençlerimizin hem fiziksel hem zihinsel gelişimlerine katkıda bulunan, akademik başarılarına da olumlu yönde etkileyen, onları kötü alışkanlıklardan uzak tutan güzel bir spor dalıdır oryantiring.
“Oryantiring için, koşarken satranç oynamaktır” da denilebilir!
Kıymetli hocam, dünyada oryantiring sporunun gelişim süreci nedir?
Oryantiring, 19.yüzyılın sonlarında askeri eğitim olarak İsveç’te ortaya çıktı. Gerçek oryantiring terimi ilk olarak 1886 yılında İsveç Karlberg Askeri Akademisi’nde kullanıldı. Bir harita ve pusula yardımıyla bilinmeyen toprakların geçilmesine atıfta bulunuldu. Rekabetçi spor, İsveç ordusu için Mayıs 1893’te yıllık Stockholm Garnizon Oyunlarında düzenlenen ilk yarışmayla başladı. İlk sivil yarışma Ekim 1897’de Norveç’in Oslo kenti yakınlarında yapıldı.
Birinci Dünya Savaşı sonunda, ilk büyük ölçekli oryantiring etkinliği toplantısı 1918 de İsveç’in Stockholm kentinde Komutan Ernst Killander tarafından düzenlendi. Daha sonra Stockholm Amatör Spor Derneği’nin başkanı olan Killander, oryantiringi gençlerin atletizmle ilgilenmesi için bir fırsat olarak gören bir İzci Hareketi lideriydi. Toplantı 1919’da Stockholm’ün güneyinde yapıldı ve 220 sporcu katıldı. Killander, sporun kurallarını ve ilkelerini geliştirmeye devam etti ve bugün İskandinavya genelinde “oryantiring sporunun babası” olarak kabul edilmektedir.
1930’larda daha güvenilir pusulaların geliştirilmesiyle spor popülerlik kazandı. İsveçli ve Norveçli oryantiringciler arasındaki ilk uluslararası yarışma 1932’de yapıldı. 1934’te çeyrek milyondan fazla İsveçli spora aktif olarak katıldı ve oryantiring Finlandiya, İsviçre, Sovyetler Birliği ve Macaristan’a yayıldı. Finlandiya, Norveç ve İsveç ulusal şampiyonalar kurdu ve bugün İsviçre ile birlikte sporda baskın ülkeler olmaya devam ediyorlar.
İsveç ulusal oryantiring topluluğu, (ilk ulusal oryantiring topluluğu olan Svenska Orienteringsförbundet) 1936’da kuruldu.
Oryantiring için ilk uluslararası yönetim organı, 1961 yılında Bulgaristan, Çekoslovakya, Danimarka, Doğu Almanya, Finlandiya, Macaristan, Norveç, İsveç, İsviçre ve Batı Almanya tarafından kurulan Uluslararası Oryantiring Federasyonu’ydu. ABD ve Kanada, bugün IOF üyesidir.
Yeni federasyonun ana hedeflerinden biri de oryantiring şampiyonaları düzenlemekti.1962 ve 1964’te ilk Avrupa şampiyonaları ve de ardından 1966’da Finlandiya’nın Fiskars kentinde ilk dünya oryantiring şampiyonaları düzenlendi.
Dünya şampiyonaları 1966’dan 2003’e kadar iki yılda bir yapıldı ve artık her yıl düzenleniyor. Kuzey Amerika’da Tek Dünya Oryantiring Şampiyonası, 1993 yılında New York şehrinin hemen kuzeyindeki Harriman Eyalet Parkı’nda gerçekleşti.
Oryantiring günümüzde pek çok ülkeye yayılmış bir kitle sporudur. İsveç’teki O-ringen faaliyeti her yıl on binlerce sporcuyu bir araya getirmektedir. 2003’e kadar Oryantiring Dünya Şampiyonası her iki yılda bir düzenlenirken 2003’ten sonra her yıl düzenlenmeye başlanmıştır.
Ülkemizde oryantiring sporu nasıl başladı ve şu andaki durumu nedir?
Ülkemizde oryantiring daha yeni tanınmaya başlayan bir spor dalıdır. “Koşarak Hedef Bulma “ olarak adını ilk defa askerler arasında duyurmuştur.
1971 yılının ağustos ayında Norveç’e giden Askerî Pentatlon Takımının başında yer alan Binbaşı Hüsamettin YILMAZ ve Binbaşı Çetin GÜRSES oryantiring ile ilk tanışan Türkler olmuşlardır.
Silahlı Kuvvetlerde ilk oryantiring takımı 1978-1979 yıllarında oluşturulmuştur. Katıldığımız ilk uluslararası yarışma, 1980 yılında Danimarka Karup’ta düzenlenen XIV Uluslararası Askeri Sporlar Oryantiring şampiyonasıdır.
Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki bir ekip tarafından 1999 yılında Ankara Oran sitesi ile Eymir Gölü arasındaki ormanlık arazinin 1/10000 ölçekli oryantiring haritası çizilmiştir. Bu harita Türkiye’nin ilk oryantiring haritasıdır.
İlk sivil gruplar AOG (Ankara Oryantiring Grubu) ve İOG (İstanbul Oryantiring Grubu), 1999 yılında oryantiring yapmaya başlamışlardır.
İlk sivil ve resmî organizasyon Mayıs 2000 tarihinde Ankara’da yapılan Türkiye Üniversiteler Arası Oryantiring Şampiyonası’dır. 2001 yılında Mülkiye Spor Kulübünde oryantiring branşı açılmıştır. Mülkiye Spor Kulübü siviller arasında kulüp sayısının artmasına ve bu sporun federasyonlaşmasına öncülük etmiştir. Türkiye’deki ilk uluslararası oryantiring yarışması 5 Kasım 2000’de İstanbul Belgrad Ormanı’nda yapılmıştır. İlk defa haritası çizilen arazideki yarışmaya, Yeni Zelanda, Almanya, Romanya, Norveç, İsveç ve Türkiye’den 15–80 yaş arası 170’e yakın yerli ve yabancı sporcu katılmıştır. Ayrıca Türkiye’de zımba sistemi kullanılarak yapılan ilk yarışma olmuştur.
Türkiye’de resmi örgütlenme çalışması 2001 yılında başlamış ve 05 Mayıs 2001 tarihinde Oryantiring Federasyonu kurulması için GSGM’ ye başvurulmuştur.
28.04.2002 tarih ve 72 sayılı merkez danışma kurulu kararıyla 2002 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Dağcılık Federasyonu’na bağlı olarak Oryantiring Asbaşkanlığı kurulmuştur. İlk federasyon asbaşkanı görevini Kasırga YILDIRAK yapmıştır.
Oryantiring, asbaşkanlık olduğu dönemde IOF’ye tam üye olarak kabul edilmiştir
Federasyon olarak katıldığı ilk uluslararası etkinlik 20–24 Ağustos 2002 tarihlerinde Bulgaristan Varna’da yapılan Dünya Üniversitelerarası Oryantiring Şampiyonası’dır. Aynı yıl ilk Türkiye Oryantiring Şampiyonası 14–15 Aralık 2002 tarihlerinde Ankara Hacettepe Ormanları’nda yapılmıştır.
2004 yılında Oryantiring Asbaşkanlığı, yapılan değişiklik ile İzcilik Federasyonu’na bağlanmıştır. Asbaşkanlığını Mustafa KARATAŞ yürütmüştür. Mustafa KARATAŞ’ın vefatı sonrası Nevzat VAROL asbaşkan olarak göreve getirilmiştir.
19.06.2006 tarihinde Oryantiring Federasyonu kurulması kararı alınmış, İzcilik Federasyonu’ndan 28 Mart 2006 tarihinde ayrılan oryantiring, 19 Haziran 2006 tarihinde Türkiye Oryantiring Federasyonu adıyla kurulmuştur. 2006 yılının son dönemlerinde özerkliğini isteyen federasyon, 14 Mart 2007 tarihinde 1’inci genel kurulunu yaparak özerk federasyon olmuştur.
Türkiye Oryantiring Federasyonu ilk başkanı olarak Nevzat VAROL seçilmiştir. 27 Aralık 2008 tarihinde yapılan 2.Olağan Genel Kurul’da federasyon başkanımız olarak Mehmet GENÇ seçilmiştir.
11 Kasım 2012 tarihinde yapılan 3’üncü Olağan Genel Kurul’da federasyon başkanı olarak şahsım, 27 Ekim 2016 tarihinde yapılan 4’üncü Olağan Genel Kurul’da federasyon başkanımız olarak Hacer AKYÜZ seçilmiştir.
30 Ekim 2021 tarihinde yapılan 5’inci Olağan Genel Kurul’da federasyon başkanı olarak şahsım seçilmiştir.
Başkanım, oryantiring sporunun eğitim sürecine ve kişisel gelişime etkileri nelerdir?
Toplum sağlığı obezite ve bağımlılık gibi tehlikelerle ciddi ölçüde tehdit altındayken yediden yetmişe herkesin kolaylıkla icra edebileceği branşların da önemi artmaktadır. Oryantiring de o branşlardan biridir. Bilhassa çocukların ve gençlerin fiziksel gelişiminin yanı sıra zihinsel gelişimine de katkı sağlayan ve akademik başarıya destek olan oryantiring branşının, doğada ve ailece icra edilebilir olmasını kıymetli buluyor ve son yıllarda bu spor dalına duyulan teveccühün artmasından memnuniyet duyuyorum. Federasyon olarak pek çok alanda düzenlediğimiz faaliyet ve projelerle desteklediğimiz oryantiring branşının yaygınlaşması adına çabalarımız devam edecektir. İnsan bedenine ve ruhuna zindelik vaat ederken bir yandan da tabiat sevgisi aşılayan, keyifli ve öğretici bu branşı bütün imkânlarımızla güçlendirmek temel sorumluluklarımızdan biridir.
Değerli başkanım, bu kıymetli söyleşi için NEDER ailesi olarak teşekkürlerimizi sunuyoruz. Son olarak neler söylemek istersiniz?
Oryantiring sporunu gündemde tuttuğunuz ve kıymetli sayfalarınızı bizlere ayırdığınız için sizlere hususi teşekkürlerimi sunmak isterim.
Bazı yarışlarda çocukların dönmesi uzayınca bazı velilerin tırnaklarını yediğine bile şahit oluyoruz! Ama oryantiring yapmak çocukları hayata göndermek gibi, er ya da geç bizden farklı rotalara gidecekler bu açıdan oryantiring onları hayatta yanlış rotaları fark etmelerine ve doğruyu bulmak için ısrarcı olmaya da hazırladığını düşünüyorum. Bu duygu ve düşüncelerle de tüm velilerimizi ve çocuklarımızı federasyonumuzu ve faaliyetlerini takip etmeye davet ediyorum….
